Əgər əs­la su­sa­ma­say­dı­nız?..

Or­qa­niz­mi­miz­də­ki su­yun miq­da­rın­da gün ər­zin­də baş ve­rən ən ki­çik də­yi­şik­lik­lə­ri də mü­əy­yən edən sis­tem­lər var. Bun­la­rın bi­rin­ci­si bey­ni­mi­zin no­xud boy­da olan hi­po­ta­la­mus ad­lı bir his­sə­si­dir. Hi­po­ta­la­mus qa­nın tər­ki­bin­də­ki su­yun nis­bə­ti aza­lan­da bu­nu dər­hal mü­əy­yən edir. Hi­po­ta­la­mu­sun düz al­tın­da yer­lə­şən 1 sm uzun­lu­ğun­da­kı hi­po­fiz və­zi­si bu­na uy­ğun ola­raq da bir təd­bir ki­mi “ADH” ad­lı bir hor­mon if­raz edir.

Bu hor­mon qan döv­ra­nı yo­lu ilə uzun bir sə­fə­rə çı­xır və böy­rək­lə­rə ça­tır. Böy­rək­lər­də ey­ni­lə bir qı­fı­lın aça­ra uy­ğun gəl­mə­si ki­mi bu hor­mo­na tam uy­ğun olan xü­su­si qə­bu­le­di­ci­lər var. Hor­mon­lar bu qə­bu­le­di­ci­lə­rə ça­tan­da böy­rək­lər­də­ki su məs­rə­fi dər­hal ni­zam­la­nır və su it­ki­si aşa­ğı sə­viy­yə­yə en­di­ri­lir.

Əgər hi­po­fiz hor­mo­nu və bu hor­mo­nun gə­tir­di­yi “su məs­rə­fi­ni azal­dın” əm­ri­ni qə­bul edib mü­va­fiq təd­bir gö­rən böy­rək hü­cey­rə­lə­ri ol­ma­say­dı, su­suz­luq­dan öl­mə­mək üçün gün ər­zin­də 15-20 litr su iç­mə­yə məc­bur olar­dıq. Hə­min su­yu da or­qa­nizm­dən kə­nar­laş­dır­ma­ğı­mız la­zım ol­du­ğu üçün yat­ma­ğı­mız və ya uzun müd­dət bir yer­də otur­ma­ğı­mız müm­kün ol­maz­dı.

La­kin be­lə bir sis­te­min qü­sur­suz ol­ma­sı da ya­şa­ma­ğı­mız üçün ki­fa­yət de­yil. Biz su iç­mə­li ol­du­ğu­mu­zu və məhz nə qə­dər su iç­mə­li ol­du­ğu­mu­zu bil­mə­li­yik. Bu­na gö­rə də Al­lah in­sa­nı su­suz­luq his­si ilə bir­lik­də ya­ra­dıb. Tə­səv­vür edək ki, or­qa­niz­mi­miz­də hər şey qü­sur­suz­dur, la­kin su­sa­mı­rıq. O za­man do­ğul­duq­dan qı­sa bir müd­dət son­ra su­suz qa­lıb ölər­dik. Su­suz­luq his­si­miz ol­ma­dı­ğı üçün nə üçün böh­ra­na dü­şüb öl­dü­yü­mü­zü də bil­məz­dik. Hal­bu­ki bir in­san dün­ya­ya gəl­di­yi an­dan eti­ba­rən su iç­mə­li ol­du­ğu­nu, üs­tə­lik nə qə­dər su iç­mə­li ol­du­ğu­nu bi­lir, çün­ki məhz la­zım olan nis­bət­də, la­zım olan qə­dər su­sa­yı­rıq. Bu sis­tem o qə­dər mü­kəm­məl şə­kil­də fəa­liy­yət gös­tə­rir ki, eh­ti­ya­cı­mız­dan nə ar­tıq, nə də əs­kik ma­ye qə­bul et­mi­rik, tam eh­ti­yac duy­du­ğu­muz qə­dər su içi­rik.

Be­lə­lik­lə, bi­zi “bir dam­la su­dan” ya­ra­dan Al­lah or­qa­niz­mi­mi­zin bü­tün eh­ti­yac­la­rı­nın ödə­nil­mə­si üçün mü­kəm­məl sis­tem­lər ya­ra­dıb. Çün­ki O, qü­sur­suz ya­ra­dan­dır:

“O, ya­ra­dan, yox­dan var edən və su­rət ve­rən Al­lah­dır. Ən gö­zəl ad­lar an­caq Ona məx­sus­dur. Göy­lər­də və yer­də olan­la­rın ha­mı­sı Onu təq­dis edib şə­ni­nə tə­rif­lər de­yər. O, ye­nil­məz qüv­vət və hik­mət sa­hi­bi­dir!” (“Həşr” su­rə­si, 24).